Akcja „STOP POŻAROM TRAW” nadal wymaga medialnego rozgłosu i edukacji społeczeństwa.

W bieżącym roku strażacy już 117 razy gasili pożary traw i nieużytków. Interwencje prowadzone na terenie gmin:

• Brzeszcze – 22,
• Chełmek – 3,
• Kęty – 15,
• Osiek – 2,
• miasto Oświęcim – 16,
• gmina Oświęcim – 24,
• Polanka Wielka – 0,
• Przeciszów – 2,
• Zator – 33.

Pierwszy tegoroczny pożar wystąpił już 1 lutego, a od początku marca pożary traw są już codziennością. Szczególnie teraz, ze względu na panujące warunki atmosferyczne proszę zachować rozsądek – jedna zapałka może spowodować tragedię.

Aby uniknąć pożarów w lasach apelujemy do wszystkich przebywających na tych terenach o przestrzegania podstawowych zasad bezpieczeństwa pożarowego. Przypominamy, że w lasach i na terenach śródleśnych, na obszarze łąk, torfowisk i wrzosowisk, jak również w odległości do 100 m od granicy lasów nie jest dopuszczalne wykonywanie czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo pożaru, w szczególności:

 – rozniecanie ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lub zarządcę lasu;

– palenie tytoniu, z wyjątkiem miejsc na drogach utwardzonych i miejsc wyznaczonych do pobytu ludzi.

Stopień zagrożenia pożarowego lasów jest to poziom prawdopodobieństwa zaistnienia pożaru w danym dniu, w zależności od dynamicznych zmian pogodowych i wilgotności ściółki. Jednostki organizacyjne Lasów Państwowych codziennie określają stopnie zagrożenia pożarowego lasu dla 60 stref prognostycznych nie obejmujących obszarów górskich.

Zgodnie z § 3 ust. 1  rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 marca 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów (Dz. U. z 2006 r., nr 58, poz. 405) ustala się następujące stopnie zagrożenia pożarowego lasów:

– 0. stopień zagrożenia pożarowego – brak zagrożenia;

– 1. stopień zagrożenia pożarowego – małe zagrożenie;

– 2. stopień zagrożenia pożarowego – średnie zagrożenie;

– 3. stopień zagrożenia pożarowego – duże zagrożenie.

Mapa zagrożenia pożarowego lasu ustalanego zgodnie z metodą IBL przez jednostki organizacyjne Lasów Państwowych w 60 strefach prognostycznych, opracowywana codziennie (tj. od 1 IV do 30 IX) przez Laboratorium Ochrony Przeciwpożarowej Lasu IBL. Zgodnie z § 12 cyt. rozporządzenia zakaz wstępu do lasu wprowadza się przy 3. stopniu zagrożenia pożarowego, jeżeli przez kolejnych 5 dni wilgotność ściółki mierzona o godzinie 9⁰⁰ będzie niższa od 10 %.

Statystyka interwencji strażaków związana z trawami przedstawia się następująco:

1. 2019 – 487 pożarów, z czego 225  traw, upraw leśnych i rolnych lub nieużytków – to 46 % pożarów.
2. 2018 – 469 pożarów, z czego 199  traw, upraw leśnych lub nieużytków – to 42 % pożarów.
3. 2017 – 467 pożarów,  w tym 186 pożarów traw, upraw rolnych lub leśnych – to 39 % wszystkich pożarów.
4. 2016 – 397 pożarów, z czego 122  traw, upraw leśnych lub nieużytków – to 30 % pożarów.
5. 2015 rok – 533 pożary, z czego 332 to pożary nieużytków, upraw leśnych i rolnych – to ponad 62 % interwencji związanych z gaszeniem,
6. 2014 rok – 491 wszystkich pożarów w całym roku – 266 pożarów nieużytków, upraw rolnych i leśnych – ok. 54 procent pożarów,
7. 2013 rok – 462 wszystkich pożarów w całym roku – 206 pożarów traw – ok. 44 procent pożarów,
8. 2012 rok – 708 wszystkich pożarów w całym roku – 448 pożarów traw – ok. 63 procent pożarów,
9. 2011rok – 724 wszystkich pożarów w całym roku – 412 pożarów traw – ok. 56 procent pożarów,
10. 2010 rok – 570 wszystkich pożarów w całym roku – 278 pożarów traw – ok. 48 procent pożarów.

Należy przypuszczać, że taka ogromna ilość zdarzeń jest związana nie tylko z „nieostrożnością osób dorosłych lub nieletnich przy posługiwaniu się ogniem otwartym”. Wiele pożarów to celowe działanie człowieka, co nie przynosi sprawcom splendoru i chwały.

Wypalanie traw może się wiązać z sankcjami karnymi, zgodnie z kodeksem wykroczeń i kodeksem karnym. I tak:

1. Kodeks wykroczeń– art. 82 4 „Kto wypala trawy, słomę lub pozostałości roślinne na polach w odległości mniejszej niż 100 m od zabudowań, lasów, zboża na pniu i miejsc ustawienia stert lub stogów bądź w sposób powodujący zakłócenia w ruchu drogowym, a także bez zapewnienia stałego nadzoru miejsca wypalania podlega karze aresztu, grzywny albo karze nagany”,
2. Kodeks karny
3. 163§ 1 „Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób, albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać pożaru, podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat”,
4. 163 § 2 – w przypadku działania nieumyślnego sprawcy, kara wymierzona przez sąd może wynosić od 3 miesięcy do 5 lat,
5. 163 § 3 – jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12,
6. 163 § 3 jeżeli następstwem czynu określonego w § 2 jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8
7. 164§ 1 „Kto sprowadza bezpośrednie niebezpieczeństwo zdarzenia określonego w art. 163 § 1, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8; jeżeli sprawca działa nieumyślnie to grozi mu kara pozbawienia wolności do lat 3.

W ustawie o ochronie przyrody (art. 124) również zabroniono wypalania roślinności na łąkach, pastwiskach, nieużytkach, rowach, pasach przydrożnych, szlakach kolejowych lub w strefie trzcinowisk i szuwarów.

Niezwykle ważny jest również aspekt przyrodniczy i zagrożenia dla fauny i flory w trakcie pożaru. Wypalanie traw zabija zwierzęta. Pożary wzniecone podpaleniem traw są głównym i najniebezpieczniejszym zagrożeniem dla naszych lasów. Zgodnie z zasadami wiedzy agrotechnicznej wysoka temperatura nie użyźnia gleby, a jedynie ją wyjaławia, zatem nie jest to skuteczny sposób eliminacji niepożądanych roślin i odnawiania łąk. Tereny, na których prowadzone jest wypalanie traw, stają się na wiele lat pozbawionymi życia pustyniami, a wszelkie występujące na nich formy życia ulegają zniszczeniu.

Niestety ta walka z wypalaniem nie uda się bez zdecydowanej reakcji otoczenia. Konieczne jest  napiętnowanie palenia nieużytków jako czynu bardzo szkodliwego dla całego społeczeństwa.