15 marca br. na Zamku w Oświęcimiu Burmistrz Zatora spotkał się z przedstawicielami jednostek samorządu terytorialnego: gminy Andrychów, gminy Brzeszcze, gminy Chełmek, gminy Kęty, gminy Osiek, gminy Oświęcim, miasta Oświęcim, gminy Przeciszów, gminy Polanka Wielka oraz przedsiębiorstw których produkcja związana jest z górnictwem.

 Na spotkaniu zaprezentowano projekt „Zielona Oaza Innowacji”, który gminy przygotowały jako aplikację o środki z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Projekt opiewa na kwotę 445 mln zł. dla dziesięciu gmin. Gmina Zator w ramach projektu przewiduje rozbudowę Strefy Aktywności Gospodarczej (15 mln zł.), rozwój Odnawialnych Źródeł Energii (8 mln zł.) oraz budowę dworca autobusowego i kolejowego Park and Ride na końcu ulicy Kolejowej w Zatorze i wzdłuż torów (4 mln zł.). Podczas uroczystości włodarze gmin podpisali list, który zostanie przekazany Zarządowi Województwa Małopolskiego. Akces do projektu zgłosiły dwie firmy z terenu gminy Zator związane z węglem tj. Protech oraz Adamex.

Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji ma służyć łagodzeniu negatywnych skutków transformacji energetycznej czyli odejścia od wydobycia węgla w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat.

To czy projekt uzyska akceptację i dofinansowanie oraz jego wysokość zależą od poparcia władz województwa oraz decyzji na szczeblu rządowym. Poniżej publikujemy list do Zarządu Województwa Małopolskiego podpisany podczas spotkania.

Szanowni Państwo Marszałkowie,

przed nami wszystkimi ogromne wyzwania związane z procesem dekarbonizacji polskiej gospodarki jak i z walką ze zjawiskiem globalnego ocieplenia klimatu. Każdy z nas może w pewnym stopniu wnieść swoją cegiełkę, chroniącą nasze środowisko naturalne tak, by następne pokolenia mogły się cieszyć z piękna i bogactwa naszej planety.

Zarówno środki unijne jak i krajowe powinniśmy wykorzystać w optymalny sposób, angażując je w działania służące osiągnięciu tych celów. Problemami związanymi z transformacją szczególnie dotknięte zostaną regiony, których profil gospodarczy opiera się przede wszystkim na wydobyciu węgla. Gospodarka Małopolski Zachodniej w znacznym stopniu powiązana jest z górnictwem. Na terenie Małopolski Zachodniej zostały wygaszone kopalnie w Brzeszczach Oddział KWK Brzeszcze Wsch./Jawiszowice, Ruch II KWK Janina w Libiążu oraz KWK Siersza w Trzebini, a planowane do wygaszenia są dwie kolejne w Brzeszczach oraz w Libiążu. Skutki likwidacji kopalń dotkną także inne gminy Małopolski Zachodniej, w tym szczególnie z powiatu oświęcimskiego oraz gminy Andrychów, gdyż wielu mieszkańców z tych miejscowości pracuje w pobliskich śląskich kopalniach m.in. Piast w Bieruniu, Ziemowit w Lędzinach, Silesia w Czechowicach-Dziedzicach. Ponadto wiele firm działających obecnie na rzecz górnictwa, odczuje negatywne skutki takich procesów, co będzie się wiązało z koniecznością ich likwidacji czy przebranżowienia.

Kolejnym wyzwaniem przed jakim stoi Małopolska Zachodnia jest bardzo zła jakość powietrza. Przekroczenia poziomów pyłów PM 10 oraz PM 2,5 są jedne z największych nie tylko w Małopolsce, ale i w przekroju całego kraju. Dlatego tak ważne jest, abyśmy wspólnie wykorzystali możliwości zarówno unijnych, jak i krajowych środków, które pozwolą na realizację wielu projektów, poprawiających jakość naszego powietrza.

Dlatego wspólnie z dziesięcioma jednostkami samorządu terytorialnego: gminą Andrychów, gminą Brzeszcze, gminą Chełmek, gminą Kęty, gminą Osiek, gminą Oświęcim, miastem Oświęcim, gminą Przeciszów, gminą Polanka Wielka, gminą Zator oraz innymi firmami okołogórniczymi opracowaliśmy projekt pn. „Zielona Oaza Innowacji”. Założeniem projektu jest wspólna realizacja zadań, zdefiniowanych na obszarze, który zamieszkuje prawie 200 tysięcy osób. Kompleksowe ujęcie wyzwań związanych z dekarbonizacją pozwoliło przygotować plan działania łagodzący negatywne zjawiska w sferze społecznej i ekonomicznej. Natomiast działania na rzecz neutralności klimatycznej zakładają zdecydowane zwiększenie udziału energii odnawialnej w strukturze energetycznej tego obszaru.

Projekt jest efektem trzymiesięcznej pracy wszystkich wymienionych samorządów i przedsiębiorców związanych z procesem dekarbonizacji. Przedsięwzięcie realizuje zadania ponadlokalne ściśle powiązanych gmin, które mają na celu rozwiązywanie wspólnych problemów.

W imieniu wszystkich uczestników projektu zwracamy się do Zarządu Województwa Małopolskiego o rozpoczęcie wszelkich prac i działań, których efektem będzie uzyskanie kompletnych dokumentacji projektowych umożliwiających aplikowanie o środki z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji w ramach obecnego okresu programowania.

Projekt „Zielona Oaza Innowacji” ma strategiczne znaczenie dla poprawy lub co najmniej zachowania obecnego poziomu życia mieszkańców tej części Małopolski Zachodniej, a jego realizacja pozwoli na bezpieczne przejście przez proces transformacji górnictwa i poprawę jakości powietrza w naszym regionie.